Δείκτης Πυρκαγιάς |
Δείκτης Ομίχλης |
Τρίπτυχο Φυλλάδιο (pdf αρχείο)
Τα Πέτρινα Γεφύρια του Βοΐου
Η συνομιλία του πρωτομάστορα με τη φύση…
Ο πολυπρόσωπος ποταμός Πραμόριτσα και τα πολλά του ρέματα δημιουργούσαν ένα εμπόδιο κατά τις μετακινήσεις και τη συνέχεια των μονοπατιών, όχι όμως αξεπέραστο. Μια σειρά από πέτρινα γεφύρια ενώνουν από πολύ παλιά τις όχθες του ποταμού και των ρεμάτων του.
Το Βόιο αποτελεί μία από τις χαρακτηριστικές περιοχές της Ελλάδας όπου βρίσκονται συγκεντρωμένα πέτρινα γεφύρια, τα οποία μάλιστα αναγνωρίζονται ως σπάνιας τέχνης. Εδώ υπάρχουν πάνω από 20 πετρόκτιστα γεφύρια, τα οποία στο σύνολό τους έχουν χτιστεί από ντόπιους μαστόρους. Βρίσκονται χτισμένα διάσπαρτα σε σωστά μελετημένες θέσεις σε διαφορετικές περιόδους της Τουρκοκρατίας, το καθένα με τη δική του ιστορία, θρύλους και ταυτότητα. Μονότοξα, δίτοξα, ή πολύτοξα, ποικίλουν σε μορφή και μέγεθος όσο ο Πραμόριτσα γίνεται φαρδύτερος καθώς κατηφορίζει στις χαράδρες του βουνού. Αποτελούν ζωντανά μνημεία της εποχής της ακμάζουσας μετακινούμενης κτηνοτροφίας στη Βόρεια Πίνδο τότε που οι ορεινοί οικισμοί έσφυζαν από ζωή. Οι Δυτικομακεδόνες και οι Ηπειρώτες έμποροι, με παροικίες σε όλη την Κεντρική Ευρώπη, διασχίζοντάς τα πηγαινοέφερναν εμπορεύματα σε Ελλάδα και Δούναβη. Από επάνω τους πέρασε ο ένδοξος ελληνικός στρατός στην πορεία του για το αλβανικό μέτωπο και από κάτω τους έστηναν ενέδρες οι αντάρτες των βουνών στις κατοχικές γερμανικές φάλλαγες.
Οι καιροί βέβαια άλλαξαν, τα μονοπάτια ξεχάστηκαν και τα περισσότερα από τα γεφύρια πλέον δεν χρησιμοποιούνται, αλλά διατηρούν τη μνήμη ζωντανή. Για τους περισσότερους επισκέπτες αποτελούν σήμερα μια αφορμή για ευχάριστες διαδρομές στη φύση, προσφέροντας παράλληλα σπουδαία μαθήματα αρχιτεκτονικής. Για να χτίσουν οι μάστορες ένα γεφύρι, αρχικά καθόριζαν τα σημεία του εδάφους όπου θα πατούσαν οι βάσεις. Η κατασκευή του ξεκινούσε ταυτόχρονα και από τις δύο βάσεις με πελεκητές πέτρες και ισχυρό συνδετικό υλικό. Οι δύο πλευρές με τη βοήθεια σκαλωσιάς συναντιόταν στην κορυφή του τόξου. Οι πέτρες γύρω από το τόξο λαξεύονταν προσεκτικά και τοποθετούνταν ακτινωτά με κατεύθυνση προς το κέντρο όπου έπαιρνε σε σχήμα σφήνας η πέτρα που ονομάζεται κλειδί και ασφάλιζε ολόκληρη την κατασκευή. Στη συνέχεια χτίζονταν το υπόλοιπο σώμα του γεφυριού με λαξεμένες πέτρες, ή μη, ανάλογα με την περίπτωση. Για το καλύτερο δέσιμο των εξωτερικών στρωμάτων με τα εσωτερικά βύθιζαν μέσα στην κατασκευή σιδερένια εξαρτήματα σχήματος Τ.